Międzynarodowy Dzień Teatru

27.03.2023, 15:28:41

27 marca obchodzimy Międzynarodowy Dzień Teatru ustanowiony w 1961 roku w Helsinkach przez Międzynarodowy Instytut Teatralny, organizację stworzoną pod patronatem UNESCO. Corocznie rozsyłane jest do ponad stu państw orędzie wygłaszane przez zasłużonych osobowości artystycznych, która dzieli się przemyśleniami na temat teatru, kultury i sytuacji na świecie. Jako pierwszy, w 1962 roku, mowę wygłosił francuski poeta, dramaturg, reżyser filmowy i scenarzysta, Jean Coctau. Dziś przemówiła do nas egipska aktorka Samiha Ayoub:

Mówię do Was dzisiaj, czując jednocześnie, że świat stał się samotną wyspą lub statkiem we mgle, który składa żagle i dryfuje bez sternika i punktów orientacyjnych. […] świat nigdy nie był tak zjednoczony i podzielony zarazem. […] W tym tkwi dramatyczny paradoks naszej współczesności. Z jednej strony szybkość informacji i nowoczesna komunikacja przełamały wszelkie bariery geograficzne. Z drugiej dzisiejsze konflikty i napięcia przekroczyły granice logicznego myślenia, tworząc fundamentalną rozbieżność, która oddala nas od prawdziwej esencji życia. […] Naszą misją od pierwszego występu aktora na scenie jest stała konfrontacja z tym, co brzydkie, krwawe i nieludzkie. Naprzeciw stawiamy wszystko, co piękne, czyste i humanitarne. […] To, co robimy w teatrze jako dramaturdzy, reżyserzy, aktorzy, scenografowie, poeci, muzycy, choreografowie i technicy, wszyscy bez wyjątku, to akt tworzenia życia, które nie istniało, zanim nie weszliśmy na scenę. To życie zasługuje na troskę.

Do tej pory Polacy zostali dwa razy zaproszeni do wygłoszenia orędzia. Pierwszy z nich, Janusz Warmiński, w 1980 roku w przemowie zatytułowanej „Teatr – obrońcą pokoju i godności człowieka” pisał:

Jedynie kultura pozwala utrzymać równowagę pomiędzy postępem technicznym a rozwojem intelektualnym i moralnym ludzkości. Sztuka jest sumieniem jednostki społeczeństwa. Od swych początków teatr brał udział w sporach toczących się w duszy człowieczej rozdartej między dobrem a złem, piętnował kłamstwo i obłudę, przemoc i żądzę władzy, pychę i egoizm. Od Ajschylosa poprzez Shakespeare’a, Moliera, Ibsena, Czechowa, Brechta i Becketta aż po pisarzy i ludzi teatru dnia dzisiejszego sztuka dramatyczna usiłuje przeniknąć tajemnicę ludzkiego istnienia, znaleźć klucz do sumienia i duszy po to, by bronić życia i godności człowieka. „Teatr jest teatrem wówczas, gdy odzwierciedla życie i swoją epokę. Jest teatrem, jeśli nauczył się rozpoznawać skomplikowaną duszę swej publiczności, jeśli potrafi oświetlić problemy moralne, jeśli zdolny jest wymierzyć sprawiedliwość i walczyć o swoje prawa” – mówił jeden z najwybitniejszych ludzi polskiego teatru Leon Schiller. Stworzenie takiego teatru jest obowiązkiem współczesnego artysty. W takim teatrze może odrodzić się wrażliwość moralna człowieka, zdławiona przez świat, który nas otacza. Taki teatr łączy z publicznością solidarność intelektualna i duchowa.

Drugie polskie orędzie wygłosił Krzysztof Warlikowski w 2015 roku.

Źródła: 

https://encyklopediateatru.pl/kalendarium/4437/pierwszy-miedzynarodowy-dzien-teatru

https://dzieje.pl/kultura-i-sztuka/swiatowe-oredzie-na-miedzynarodowy-dzien-teatru-27-marca

https://pl.wikipedia.org/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_Dzie%C5%84_Teatru